Η Θεοσοφική Εταιρεία ιδρύθηκε στις 17 Νοεμβρίου 1875 στη Ν. Υόρκη από την Ε.Π. Μπλαβάτσκυ (1832–1907) και τον συντ/χη Χ. Σ. Όλκοττ (1832–1907). Η σημερινή έδρα της βρίσκεται στο Adyar (Madras), India. Οι σκοποί της είναι:
1 – Ο σχηματισμός ενός πυρήνα της Παγκόσμιας Αδελφότητας της Ανθρωπότητας, χωρίς διάκριση φυλής, πίστης, γένους, τάξης ή χρώματος.
2. Η ενθάρρυνση της συγκριτικής μελέτης των θρησκειών, της φιλοσοφίας και της επιστήμης.
3. Η έρευνα των ανερμήνευτων νόμων της φύσης και των δυνάμεων που βρίσκονται σε λανθάνουσα κατάσταση στον άνθρωπο.
Η Θεοσοφική Εταιρεία απαρτίζεται από μέλη που ανήκουν σε κάθε θρησκεία του κόσμου ή και σε καμία. Τα μέλη της ενώνει η αποδοχή των ιδρυτικών Σκοπών της Εταιρείας. Επίσης, άτομα που επιζητούν τη συγκριτική μελέτη θρησκείας, φιλοσοφίας, επιστήμης, τέχνης και μυθολογίας, έτσι ώστε να μοιραστούν τα ευρήματά τους με τους άλλους.
Ο δεσμός μεταξύ των μελών της Θ.Ε. δεν προέρχεται από μια κοινή πίστη, αλλά από την από κοινού έρευνα και την αναζήτηση της Αλήθειας.
Καθώς η Θ.Ε. έχει εξαπλωθεί σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου και καθώς άτομα από κάθε θρησκεία έχουν γίνει μέλη της, χωρίς να εγκαταλείπουν τα ιδιαίτερα δόγματα, διδασκαλίες και πιστεύω τους, επιθυμούμε να τονίσουμε το γεγονός ότι δεν υπάρχει καμία διδασκαλία ή γνώμη διατυπωμένη από αποιονδήποτε, η οποία να δεσμεύει τα μέλη της Θ.Ε., τα οποία είναι ελεύθερα να αποδεχτούν ή να απορρίψουν όποια επιθυμούν. Η αποδοχή των τρίων σκοπών της Θ.Ε. είναι ο μοναδικός όρος για να γίνει κανείς μέλος της. Κανείς δάσκαλος ή συγγραφέας από την Ε. Π. Μπλαβάτσκυ και μετά, δεν έχει το δικαίωμα να επιβάλει τις διδασκαλίες και τις γνώμες του στα μέλη.
Κάθε μέλος έχει ισόνομο δικαίωμα να ακολουθήσει οπιοαδήποτε σχολή σκέψης, αλλά δεν έχει το δικαίωμα να επιβάλει την επιλογή του σε άλλους. Τα μέλη του Παγκόσμιου Γενικού Συμβουλίου της Θ.Ε. ζητούν από το κάθε μέλος της να διατηρήσει, να υπεραμυνθεί και να δράσει σύμφωνα με τις βασικές αρχές της και επίσης άφοβα να ασκήσει το δικαίωμα της ελευθερίας σκέψης μέσα στα όρια της ευπρέπειας και του σεβασμού προς τους άλλους.
Η Θεοσοφική Εταιρεία αποτελείται από μέλη οποιασδήποτε θρησκευτικής πίστης, φιλοσοφίας, ή επιστημονικής γραμμής. Ο βασικός στόχος της εταιρείας είναι να προωθήσει τους σκοπούς της, με αποτέλεσμα την βαθιά κατανόηση της ζωής, την απομάκρυνση κάθε φανατισμού, δόγματος και προκατάληψης οποιασδήποτε μορφής.
Γι’ αυτό τον λόγο, η Εταιρεία δεν προωθεί κάποια ιδιαίτερη θρησκεία, φιλοσοφία και επιστημονική γραμμή πίστεων και μελετών. Οι στόχοι της εκφράζονται μέσα από τους σκοπούς της, εκ των οποίων αυτός με την μεγαλύτερη σημασία είναι η επίτευξη της Παγκόσμιας Αδελφότητας, χωρίς διακρίσεις ανάμεσα σε φυλές, θρησκείες, φύλα, κοινωνικές τάξεις ή χρώματα.
Για να διατηρηθεί ένα περιβάλλον, μέσα στο οποίο κανένα δόγμα και καμία συγκεκριμένη γραμμή μελέτης δεν θα επιβάλλεται σε άλλους, το Γενικό Συμβούλιο της Εταιρείας πέρασε το 1924, το διάταγμα “Ελευθερία Σκέψης”.
Ελευθερία Σκέψης
Καθώς η Θ.Ε. έχει εξαπλωθεί σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου και καθώς άτομα από κάθε θρησκεία έχουν γίνει μέλη της, χωρίς να εγκαταλείπουν τα ιδιαίτερα δόγματα, διδασκαλίες και πιστεύω τους, επιθυμούμε να τονίσουμε το γεγονός ότι δεν υπάρχει καμία διδασκαλία ή γνώμη διατυπωμένη από αποιονδήποτε, η οποία να δεσμεύει τα μέλη της Θ.Ε., τα οποία είναι ελεύθερα να αποδεχτούν ή να απορρίψουν όποια επιθυμούν. Η αποδοχή των τρίων σκοπών της Θ.Ε. είναι ο μοναδικός όρος για να γίνει κανείς μέλος της. Κανείς δάσκαλος ή συγγραφέας από την Ε. Π. Μπλαβάτσκυ και μετά, δεν έχει το δικαίωμα να επιβάλει τις διδασκαλίες και τις γνώμες του στα μέλη. Κάθε μέλος έχει ισόνομο δικαίωμα να ακολουθήσει οπιοαδήποτε σχολή σκέψης, αλλά δεν έχει το δικαίωμα να επιβάλει την επιλογή του σε άλλους. Τα μέλη του Παγκόσμιου Γενικού Συμβουλίου της Θ.Ε. ζητούν από το κάθε μέλος της να διατηρήσει, να υπεραμυνθεί και να δράσει σύμφωνα με τις βασικές αρχές της και επίσης άφοβα να ασκήσει το δικαίωμα της ελευθερίας σκέψης μέσα στα όρια της ευπρέπειας και του σεβασμού προς τους άλλους.
Ιδρυτές και ίδρυση της Θ.Ε.
Το 1875, η Ε.Π.Μ. ζούσε στη Ν. Υόρκη και οργάνωνε περιοδικές συναντήσεις στο διαμέρισμά της, γνωστό και σαν “Lamasery”. Κατά την διάρκεια μίας εξ αυτών (7 Σεπτεμβρίου 1875) μετά από την παρουσίαση μίας ενδιαφέρουσας ομιλίας από τον George H. Felt, ξεκίνησε μία ενδιαφέρουσα συζήτηση και ο Συντ. Όλκοττ πρότεινε την ίδρυση μίας Εταιρείας. Έτσι κλείστηκε μία νέα συνάντηση για την επόμενη ημέρα, στην οποία έπρεπε να είναι παρόντες όσοι ενδιαφέρονταν να ανταχθούν σε αυτή την Εταιρεία.
Στη συνάντηση της 8ης Σεπτεμβρίου παρόντες ήταν οι εξής που είναι και οι ιδρυτές της Εταιρείας: Helena Petrovna Blavatsky, Cel. Henry Steel Olcott, W.Q.Judge, Charles Sotheran, Dr. Charles E. Simmons, W.L Alden, G.H. Felt, J. Hyslop, D.E. de Lara. C.C. Massey, de Londres, E.D Monachesi, Henry J. Newton, H.M. Stevens, Dr. Britten και η σύζυγός του, John Storer Cobb.
Ως κύριοι ιδρυτές θεωρούνται οι: Helena Petrovna Blavatsky, Cel. Henry Steel Olcott και ο William Q. Judge.
Ως επίσημη ιδρυτική ημερομηνία θεωρείται η 17η Νοεμβρίου, όταν δόθηκε η πρώτη δημόσια διάλεξη από τον Παγκόμιο Πρόεδρο Henry Steel Olcott.
.
